10 zdań po ślōnsku, kere kożdy bajtel słyszoł w dōma

przez bele kaj
bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Za bajtla roz sie suchało, a roz sie ajnfach smoliło co tam ôjce i reszta familiji godali. Ale pora zdań wlazło do łepy tak fest, że za pierōna już ich wyciś niy idzie. Znocie je na zicher. Pora śnich bydzie takie same jak po polsku, inksze mogōm sie pokozwać yno we niykerych familijach. Ale społym skłodajōm sie we ferajna zdań, kere przōdzij nerwowały, a kere terozki spōmino sie z uchachanōm gymbōm.


1. Zostow, dyć to je dlo gości!

Klasyk zaro z poczōntku. Fryszne makrōny abo sztyjc gorki kołocz gynau z baksztuby wōniajōm tak, że wartko by sie chciało pōmaszkecić. Utargać kōnsek a gibko ciś nazod na plac. Ale niy. Mutra zoziyro a po rynkach szmatōm chlasto. „Zostow miglancu, dyć to je dlo gości!”. Jerzina, yno czamu w gości łazi sie tak rzodko, a ôni prziłażōm do nos sztyjc?

2. Ôblykej i kōniec godki, dyć żodyn cie tam niy zno.

Nowo frizura, wyglancowane sztrzewiki a galoty z bizami. Gyburtstag u kamratōw ôd ôjcōw. U tych, co ta szwarno cera majōm. Tōż gibkie sznupanie za nojlepszōm, biołōm hymdōm. Niy ma. Mutra godo, że sztyjc umazano, a ôna prać a biglować bydzie, ale dziepiyro jutro. We szranku ôstoła sie ale jedna hymda, yno inkszo, tako za wielo, po kuzynie. Nojgorzyj, że ta hymda je ku tymu we modro-brōnotne poski, a dyć w takich to sie terozki ani siyni niy zamiato. Tela yno, że czasu już niy ma, trza ôblykać co je a ciś, a niy snokwiać we antryju. „Dyć żodyn cie tam niy zno” ryczy przemierzło mutra. Tōż nic… możnej chocioż tej ôd nich cery dzisiej tamek niy bydzie?

3. Niy śpiywej przi jedzyniu, bo bydziesz mieć gupigo chopa.

Prziwiarka staro jak świot. Żodyn niy wiy skōnd sie wziyna, ale wersyji na to je masa. Naszo ôblubiōno? Bezmaś za starej piyrwy we familiji bōła tako fest mōndro, samojedno ciotka, kero zawdy przi wieczerzy se śpiywała. Jedyn roz usłuchoł jōm bauer, kery gynau podjechoł pod familok. Gupi bōł bezmaś jak pierōn. Ale zaklupoł na dźwiyrza, pedzioł, że cudnie śpiywo, a za pora miesiyncy już sie hajtali. Cufal abo pech? Ciotka na starość sama niy ôstoła, a nowy ujek bōł chocioż robotny. Tōż chyba jednak cufal, pra?

4. Pojodłeś? Tōż fōns utrzij a nazod do heftōw.

Prziłazi modziok ze szkoły a chce se chnedka dychnyć. Fajnie je, szumny ôbiod postawiōny pod samo gymba. Po leku sie tracōm kartofle a ciaperkapusta. Yntlich ôstowo yno jeszcze kōnszczek karminadla. Widełka wciśniynto, rynka pōmału idzie ku gymbie, zymby ściepujōm miynso z byszteka. Iii ôroz… ciuldup! Talyrz w zlywie, byszteki pōmyte. „Pojodłeś już, pra? Fōns utrzij a ciś wartko nazod do heftōw. Napoczynosz ôd gyjografije abo ôd historyje?”.

5. Przeżegnej sie krziżym świyntym, a proś Pōnbōczka ô lepszy rozum.

Gyburtstag, wieczerzo, jodło na stole. Godka ô klamotach, grubie a farorzu. Sztyjc yno ryki a dyskutiyrowanie. Ôroz sie ujki a ciotki pytajōm bajtla ô plany. “A co ty bydziesz robił po szkole? Sztudia? Robota? Familijo?”

Ôpowogi już wiyncyj, idyji w łepie pora, tōż jak sie kery pyto, to idzie ôdpedzieć. No tōż godōm wartko, direkt z syrca: “Echt w zocy to mōm yno fusbal, zawdy byda kawaler, ale sztyjc byda łaził na zolyty z roztōmaitymi dziouchami. Sztudia to je pierōństwo, bez nich tyż byda zarobioł fol pijyndzy, a dyć to je nojwożniyjsze”.

Ôjciec godo yno „Przeżegnej ty sie krziżym świyntym, a wiyncyj gańby niy rōb…”. Mutrze sie spōmino, że trza sie już zbiyrać. Czerwōni po gymbach, sztrzewiki ôbuwajōm gibko. Za tydziyń zaś gyburstag we familiji, ale bezmaś terozki trza już chałpy wachować. Tako gańba. I na co sie zdały gupie idyje?

6. Lygej, bo gasza!

Sztekrōw w dōma z dwadziścia, samymu idzie se pogasić, a i tak ôjce pod wieczōr ryczōm na pōł chałpy „lygej, bo gasza!”. Czamu? Pierōn wiy, przeca dziepiyro drugo w nocy, a dyć turniyj we FIFA sie sōm niy zagro. Za sześ godzin trza sie do szkoły wybiyrać, tōż już ani niy ma co lygać, pra?

7. Stroć mi sie stōnd!

Mamulki a fatry na Ślōnsku fest przajōm swojim bajtlōm. Starczy pedzieć, że jak by trza, to zaro, bez dugszego pōmyślōnku, daliby za nie wszyjskie barbōrki a szternostki z cołkigo żywota. Ale ślōnskim ôjcōm tyż czasym chybnie zmiyru. Nojszpetnij je wtynczos, jak se mutra pōmyje delōwka, a ftoś jij po sztyjc mokrym zolu przyndzie. Nerwy, szmata loce, woda pyrsko, a miyndzy uszami yno echo głośnego „Stroć mi sie stōnd ale gibko!”.

8. Kartofle ôstow, bele miynso zjysz.

Jodło je fest wożne, a dlo Ślōnzokōw to już wcale. I chocioż pōłek z nos mo już cholesterol srogi jak byk, a co trzecimu chopowi bas wylazuje spod cwitra, to sztyjc trzimiymy sie chopskij, ślōnskij diety sprzed sto lot. Wōszt, kotlet a rolada. Dyć yno tak idzie fedrować, lotać a fōngować, pra? A że godajōm, że mocka tak echt to sie biere ze ôbiyla, gymizōw a ôwocōw? Cygōństwo! Beztōż już nojmyjszym bajtlōm żodyn niy popuszczo. „Niy chcesz, to ôstow. Bele miynso zjysz, bo bydziesz stynczny a niy urośniesz”.

9. Gyszynki ôd dzieciōntka? Nojprzōd barbōrka i szternostka.

Ślōnskie zdanie, kere znoł bodej kożdy bajtel ze grubskij familije…

Cudny zygorek mie sie śnił. Taki, co świyci bez nocka a idzie sie śnim czochać. Gynau tyn sōm, co ryszawy gyszefciorz na torgu mioł w zeszło sobota. Żodnego rojbrowanio ôstatnio niy bōło. Wiadōmo, jak to kożdy rok bez paździyrnik a listopad, bo przeca wtynczos ôjce nojbardzij dowajōm pozōr, eli sie zasłużyło na gyszynk, eli na ôszkrabiny pod kristbaumōm. Tōż chyba na zygorek szansa je. Ale zeszły miesiōnc auto stoło u mechanika, a starka miała siedymdziesiōntka. Ku tymu jeszcze fater idzie za potka. Barbōrki już niy ma. Cołko nadzieja we sztyrnostce. Yno tak po prowdzie, to… na co Dzieciōntkowi ôd ôjcōw pijōndze?

10. Jak niy świnia, to sie wrōci.

Ôstatnie na naszej liście, trocha szpetne hasło, kere pora razy słyszelimy kajś ôd naszych starzikōw. Jedni śnich wybiyrali sie gynau na gyburstag do ujka, z kerym sztyjc yno haja a ôstuda. Bo ujek to bōł chachor a szpyndlikorz, ale krōm tego i tak we kopercie dostoł dwiesta złotkōw (bo przeca gańba dać mynij). Wtynczos ôpa zaglōndoł na udziwiōne ynkle w antryju a godoł nōm na ucho „Dostowo ôstatnio szansa. Mōj gyburtstag chned. Jak niy świnia to sie wrōci…”.


Godo abo godało sie tak u Wos? Sōm jakie inksze ślōnskie zdania, kere se spōminocie?
👉 Czekōmy na Wasze kōmyntorze na Facebooku! 👈

Inne interesujące teksty:

Ta strona używa ciasteczek oraz zewnętrznych skryptów dla lepszego dostosowania treści do użytkownika. W Polityce Prywatności znajdziesz informacje o tym, jakie ciasteczka i skrypty są używane, oraz jaki wpływ mają na twoją wizytę na stronie. W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia. Nie wpłynie to na twoją wizytę na stronie. OK Polityka Prywatności