Sztolnia Krōlowo Luiza we Zobrzu – ślōnski unikat

przez bele kaj
Sztolnia Królowa Luiza, Zabrze, Śląsk - bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Pamiyntocie nasz wpis z zeszłego tydnia ô sztelach, nad kerymi piecza trzimie Muzyjum Bergmōństwa Wōnglowego we Zobrzu? Na zicher, przeca ô takich placach choby Park 12C, Gruba Guido abo Sztolnia Krōlowo Luiza niy idzie przepōmnieć. Dzisiej chcymy Wos zakludzić głymboko pod zol, coby podziwać sie lepij na nojnowszo, szpecjalno atrakcyjo turystyczno Ślōnska. Zogibujcie kaski, skokōmy do łōdki a napoczynōmy rajza!

Sztolnia Krōlowo Luiza we Zobrzu

Wiycie już dobrze, że zobrzańsko sztolnia je nojdugszym takim ôbiektym na świecie, pra? To, że terozki umiymy jōm byzuchować, to je wszyjsko skuli srogigo zmiyru a ciynżkij robocie, kerej ludzie sie chycili na terynie Sztolni Krōlowo Luiza pora lot do zadku. Coby sztolnia postawić, trza bōło znojś knify na masa roztōmaitych problymōw bergmōńskich. Jako sie niyskorzyj ôkozało, przemiyniynie tej szteli na atrakcyjo turystyczno srogij jakości niy bōło wiela leksze.

Przeszło 20 tauzynōw tōn mōłu – tela musieli wyfedrować robociorze, coby my mogli tera nawiydzać sztolnia. Skirz tego dzisiej wandrusy umiōm we Zobrzu rajzować w czasie a porōwnywać se jakie techniki, werkcojgi a masziny były na grubach za starego piyrwy, a jakie sōm terozki. Poraletnio ciynżko robota sie werciła, bo Ślōnsk dostoł skuli tego fest zwiedowne, unikatowo we skali świata sztela.

Sztolnia Królowa Luiza, Zabrze, Śląsk - bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Jako sie to wszyjsko zaczło? Krōtko historyjo Gruby Krōlowo Luiza

Gruba Krōlowo Luiza bōła jednōm ze nojstarszych grubōw wōnglowych na Gōrnym Ślōnsku. Postawiōno ôstała na kōniec ôziymnostego stolecio, jak skirz wartkigo rozfechtowywanio sie industryje, czornego złota trza bōło sztyjc wiyncyj a wiyncyj. Ślōnsk bōł wtynczos tajlōm Prusōw, beztōż misyjo przerobianio terynōw naszego hajmatu we moderne industryjalne zagłymbie dostoł Fridrichowi Wilhelmowi von Reden.

Stawianie grubōw Krōlowo Luiza (Königin Luise) a Krōl (König) napoczło sie we 1791 roku, zaro po tym, jak jedyn ze spōłrobociorzy von Redena – Salomon Izaak z Brabantu – ôddekowoł fest bogate flece wōnglo wele Chorzowa a Zobrza. Gruba Krōlowo Luiza bez rubo przeszło 100 lot bōła piyrszo w bergmōństwie skuli używanio nojnowszych technologiji a robiynio nastympnych rekordōw fedrōnku. Fedrować przestała we 1998 roku.

Sztolnia Krōlowo Luiza we Zobrzu – rekordowo a wyjōntkowo

Jak sie byzuchuje dzisio kōmpleks Sztolnia Krōlowo Luiza we Zobrzu, to idzie trefić niy yno to, co lata tymu przinoleżało do spōmnianej gruby. Fest wożnōm tajlōm tej szteli je tera tyż Głōwno Kluczowo Sztolnia Dziedziczno. To gynau ta tajla atrakcyji wyônaczyła to, że godōmy terozki ô Sztolni Krōlowo Luiza, że je ôbiektym rekordowym. Stawiali jōm bez 64 lata, coby niyskorzyj dozwolić wandrowanie podziymnymi chodźbami dugimi na przeszło 14 kilometrōw (dyć to je jak z cyntrum Rybnika do Ôpactwa Cystersōw we Rudach!).

Te zawalisko miało ôdwodniać gruby a ku tymu zrobić lekszym transport wōnglo na wiyrch. I tak tyż bez dugie lata bōło, aż ku pōłku dwadziestego stolecio, a potym? Niyskorzyj ô sztolni sie przepōmniało, a podziymne szpōngi po leku folowały sie roztōmaitym sztofym. We 2009 roku znojdli sie ale ôbmiyłowani we starej industryji, kerzi umiynili se, że ôdretujōm tyn wyjōntkowy, poindustryjalny ôbiekt. I cołkie szczynście.

Sztolnia Królowa Luiza, Zabrze, Śląsk - bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Podziymno Sztreka Wodno – nojnowszo atrakcyjo Ślōnska

Nowo Sztreka Wodno to je atrakcyjo, kero naprowda musicie nawiydzić. To je yno jedna tako przileżytość coby karnyć sie na wodzie, 40 metrōw pod 180-tysiyncznym miastym! Bez przeszło kilometrowo rajza, nad Waszymi łepami wszyjsko sie bydzie kulać jak na beztydziyń – ludzie porobiōm zakupy, pōdōm do szkoły, pocisnōm autobusym – wtynczos Wy przetachocie sie do blank inkszego landu. Posłuchocie ô historyji sztolni, ślōnskich grubōw a industryji, a dziynki perfekt prziszykowanym ôprowadzoczōm spokopicie masa fest ciekawych informacyji. Po rajzie łōdkōm bydziecie czuli, że yntlich naprowda poznowocie Ślōnsk.

Podziymne porty, mijanki, klang kidajōncej wody a szpecjalne światło dajōm Wōm masa wrażyń niy do przepōmniynio. Niy ma wożne wiela mocie lot – kożdy znojdzie cosik dlo sia. Ôbmiyłowani we przirodzie? Kuknijcie ôpowożnie na flance, kere rosnōm na ścianach przi minimalnych jōnikach. Fani techniki? Wsłuchejcie sie we rozprowka ô nojsrogszych bergmōńskich zagrożyniach – wodzie a fojerze – żywiōłach, z kerymi ôd stoleci ôstuda majōm grubiorze. Ci, ôd kerych ptokami sōm historyjo a szpecjalne wrażynia? Festelnie spamiyntocie cołko wycieczka.

Sztolnia Królowa Luiza, Zabrze, Śląsk - bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Podziymno Sztreka Turystyczno a Familijno we Zobrzu

Krōm nojnowszej atrakcyji – Sztreki Wodnej – Sztolnia Krōlowo Luiza umi poasić sie tyż hyrskimi sztrekami “suchymi”. Sztreka Turystyczno dowo przileżytość ku noleżnymu poznowaniu historyji bergmōństwa na ślōnskich terynach a pozoziyraniu na zmiany, kere sie wyōnaczyły we industryji aż do dzisiej. To niy ma yno bojka przi podziymnym szpacyrze. Na Sztrece Turystycznej idzie nabrać masy szprymōw – stanyć se na flycu, przetargać samymu (no dycht) poradziesiōnt kilo czornego złota abo zebrać kilof a sprōbować fedrōnku. Uwidzicie bai jako fōnguje rychtyczny grubski kōmbajn!

Sztreka Familijno to je zaś 1.5 godziny atrakcyji, wyzwań a multimedyjōw. Interakcyjo z byzuchowanōm sztolniōm sprowio co bajtle (a ôd nich ôjce jednako) na dugo spamiyntujōm ta rajza a wszyjsko co sie tamek nauczyli. Umicie tamek wyużyć infokioskōw, posłuchać regiōnalnych pieśniczek, poszpacyrować po placach, w kerych szkolili sie forajtery, a na kōnieć… poprzipōminocie se ślōnski dykcjōnorz! 💙 Niy śmicie tyż przepasować trefu ze Skarbnikiym abo rajzy Karlikiym – echt fajnōm grubskōm bankōm.

To sztyjc niy ma wszyjsko!

Zdo nōm sie, że spokopiliście już kero sztela na Ślōnsku werci sie byzuchować na nastympny roz, pra? Spamiyntejcie, że ôpisane a nawiydzōne bez nos sztreki Sztolni Luiza to sztyjc niy ma wszyjsko, co czeko na Wos we Zobrzu. Kuknijcie do naszego piyrwyjszego tekstu a wejrzijcie jeszcze roz na sztele ôd Muzyjum Bergmōństwa Wōnglowego – Gruba Guido abo Park 12C. A zaro jak wyleziecie na wiyrch, kōniecznie wybadejcie downo kōmpielnia ketowo, hala kōmpresorōw abo blik na Zobrze z 31-metrowej wiyży szachty „Carnall”. To jako, trefiōmy sie we Zobrzu? 😉

Sztolnia Królowa Luiza, Zabrze, Śląsk - bele kaj, blog podróżniczy po śląsku

Tekst wyônaczylimy społym z Muzyjum Bergmōństwa Wōnglowego we Zobrzu. Fest dziynkujymy za zaproszynie a richtich zocno rajza po Sztolni Krōlowo Luiza a inkszych sztelach!

Ajntryty do kupiynio online: bilety.kopalniaguido.pl
Zajta Muzyjum Bergmōństwa Wōnglowego: muzeumgornictwa.pl
Zajta Sztolni Krōlowo Luiza: sztolnialuiza.pl
Wiyncyj informacyji ô nowej Sztrece Wodnej – klik!


⚒️ Mosz w zocy ta podziymno rajza? Czekōmy na Twōj kōmyntorz! ⚒️

Inne interesujące teksty:

Ta strona używa ciasteczek oraz zewnętrznych skryptów dla lepszego dostosowania treści do użytkownika. W Polityce Prywatności znajdziesz informacje o tym, jakie ciasteczka i skrypty są używane, oraz jaki wpływ mają na twoją wizytę na stronie. W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia. Nie wpłynie to na twoją wizytę na stronie. OK Polityka Prywatności