Mōj hajmat? Ślōnsk. Mōj świot? Interneca.
We świecie, kery znajōm nasze starki, my tak po prowdzie żyjymy yno bez pōłek naszego czasu. A i bez pōłek z tego pōłka śpiymy. Cołko reszta? Zaglōndōmy na widyja, godōmy ze kamratami, szpilōmy w roztōmaite graczki, dyskutiyrujymy, czytōmy artikle a piszymy gydichty. Wszyjsko wirtualnie.
Pamiyntejcie, że tej rozprowki niy musicie czytać. Umicie se jōm puścić we aucie, jak polygujecie w betach abo jak ciśniecie na kole 🔥
PODCAST PO ŚLŌNSKU NA SPOTIFY 🎵
PODCAST PO ŚLŌNSKU NA YOUTUBE 🎵
We internecy fōngujymy czasym wiyncyj jak we normalnym, rychtycznym świecie. I mogymy to mieć w zocy abo niy, ale trza se pedzieć ôfyn, że cyfrowy świot je terozki fest wożnōm tajlōm kożdego żywobycio. Ta tajla niy ma zło, niy ma tyż dobro. Śniōm to je gynau choby ze federmesrym abo inkszym wihajstrym – rozchodzi sie yno ô to, jako ônych używōmy.
Informacyje a nowinki przilatujōm do nos w pora sekund. Kupowanie ôblyczki zajmuje nōm terozki minuta abo dwie. Wejrzynie na jakoś wożno sprawa umiymy se wyrobić we mynij jak godzina. Idzie tukej trefić nowych kamratōw abo i znojś libsta, ale tyż sie wartko powadzić a nasłuchać szpetnych pierōństw. Interneca mo srogo moc a je w nij plac dlo kożdego. A jo je rod, że je we tej cōunie coroz wiyncyj placu dlo Ślōnska.
Ślōnsk musi być moderny, tōż musi być we internecy
Wiycie przeca, że jo je fest za tym, coby naszo ôbmiyłowano ślōnsko godka nikyj niy zymrziła, pra? Ale niy bydzie to możebne, jak naszo erbowizna niy bydzie przelazowała na nastympne gyneracyje. Ślōnsko godka niy śmi ôstoć starym, archaicznym jynzykiym ôd starek a starzikōw. Muszymy umieć po ślōnsku modernie godać, szkryflać i myśleć. Tōż ślōnsko godka musi być i we internecy, i to we roztōmaitych formach – do poczytanio, do posłuchanio i do pozaglōndanio. I gynau skirz tego dzisio do Wos godōm.
Ślōnskie blogi, gyszefty a inksze zajty. Dykcjōnorze, przekłody programōw a filmy. Ślōnsko interneca je nafolowano zwiedownym sztofym. Jo naprowda wierza, że ta wirtualno sztela to je wihajster, kery umi dać ślōnskij godce richtich srogigo ekstra szwōngu.
My, skuli chynci wkludzynio ślōnskij godki do modernego świata, napoczli szrajbowanie na blogu belekaj.eu. Ô rajzach, bo dyć to je cosik, co bodej kożdy mo w zocy. To skirz staranio ô Ślōnsk naszo zajta fōnguje a zaro jij bydzie ôziym lot. I fest my sōm radzi, że we ślōnskij internecy je nos coroz wiyncyj. Że sōm ludzie, kerym sie chce a kerzy dlo Ślōnska haratajōm online porzōmnie, bez gańby i niy bele jak. Yno jako tera rozfechtować to, co już mōmy, niy przepasować dobrego mōmyntu, a przi tymu wszyjskimu niy narobić pierziństwa? Na zicher trza robić spōlnie i se dopōmogać.
Społym szafnymy wszyjsko
To je naprwoda blank ajnfach. Jak mōmy se kupić farebno treska – to sznupiymy nojprzōd za ślōnskōm szwoczkōm. Jak kery piykorz bez fetny czwortek sprzeduje „kreple” a niy „pączki” – to cisnymy do niego. Nojwiyncyj umiymy wyônaczyć takimi małymi akcyjami na beztydziyń. I gynau jednako je we internecy. A tera to już wcale, jak pōłek gyszeftōw a kożdy szynk sōm pozawiyrane…
Beztōż mōm do Wos prośba. Godo sie terozki “spōmōgejmy lokalne biznesy”, pra? To je fajno idyjo, a już wcale, jak sie jōm ekstra naciōngnie a poroztopiyrzo. Tōż pochwolcie dzioucha, kero siedziała bez pora dni nad receptym na echt ślōnski kołocz i piyknie go po ślōnsku naszkryflała. Dejcie „przaja” na Facebooku, jak keryś karlus doł se pokōj ze zaglōndaniym na telewizor, a we plac tego bez pora godzin przekłodoł zdania z angielskigo na ślōnski a malowoł ku tymu gryfne ôbrozki. Napiszcie „gryfno robota!” modziokōm, kerzi nagrali pieśniczka po ślōnsku a wciepali na YouTube. Dobre słowo je fest przidajne i ône niy ma yno choby bynzin do auta. To je bardzij choby rozszczyp atōmu, bo niy futruje na chwila, yno dowo energije na pora tydni abo i miesiyncy.
Nikyj niy bydzie perfekt
Pamiyntejcie, że ślōnsko godka we internecy nikyj niy bydzie dlo Wos perfekt. To nikyj niy bydzie słowo w słowo „jak u mojij ōmy”. Choby tukej terozki – na zicher pedziołech już pora wyrazōw, kere Wos aż ubodły we ucho. Ale jakeście sztrzimali, to zdo sie, że niy bōło aż tak źle, pra? Jo bez te ôziym lot nabrołech już rubej skōry, ale jak ftoś je tukej nowy, to umi tym wartko ciepnyć. Pamiyntejcie, że szpetny kōmyntorz ślōnskij godce niy pōmoże. Beztōż dorodźcie, ale niy pierōńcie.
Wiycie, że we epnych, srogich firmach ônaczōm cołkie szkolynia z “dowania feedbacku”? Tōż uczōm knifōw jako pedzieć, że ftoś sztyjc sie musi naddać (poprawić), ale tak, że ta persōna bydzie yno bardzij zmotywowano jak zdemotywowano do roboty. We internecy je inakszyj. Tukej kōmyntorz umi szrajbnyć kożdy, bai anōnimowo. Roz za kedy yno skirz tego, coby wyloć ze swojigo strzodka cołko frustracyjo a nerwy, kere sie zbiyrajōm bez cołki tydziyń. Szpetny kōmyntorz dzisiej do yno tela, że jedyn a drugi autor do se ajnfach pokōj. A nasze cery a synki niy spokopiōm już ani co to je “szlojder”, ani “giskana”.
Niy bydźcie sorōnie, ôstowcie jako przajka
Ta rozprowka dzisio to miała być tajla ksiōnżki po ślōnsku. Szrajblimy jōm cołko, przeszło 200 zajtōw. Kożdy, fto mioł przileżytość przeczytać, mioł jōm we zocy. Ale niyskorzyj sie ôkozało, że bydzie psińco, a niy ksiōnżka. I roz za kedy tak musi być, chocioż fest ucino to skrzidła. Czamu ô tym godōm? Coby pokozać, że szprymōw – i we szrajbowaniu po ślōnsku, i we zbiyraniu po rzici – mōm za tela. A wiycie co je na to nojlepsze? Dobre słowo ôd cudzej baby abo chopa. Ôroz chce sie robić, szkryflać, nagrywać a co yno. Worty majōm moc.
Tōż niy bydźcie sorōnie, yno pochwolcie jednego a drugigo, bo cołki Ślōnsk bydzie co dobrego z tego mioł. Fajnie tyż bydzie jak kukniecie roz za kedy na ślōnskie zajty a bydziecie filowali ślōnskie kōnta na Facebooku a na Instagramie. Te internecowe sztele zmiyniły cołkie nasze żywobycie a dowajōm masa przileżytości. Jak mocie chnedka fraj, to pozaglōndejcie na nowe krasiate bildy, relacyje, recepty a rycynzyje na roztōmajtych zajtach. Werci sie, naprowda.
PODCAST PO ŚLŌNSKU NA SPOTIFY 🎵
PODCAST PO ŚLŌNSKU NA YOUTUBE 🎵
Chcesz się osłuchać z językiem śląskim? A może planujesz rozpocząć naukę albo odświeżyć sobie śląskie słownictwo? Włącz wersję audio z linków powyżej i podążaj za tekstem w wersji polskiej, który znajdziesz TUTAJ.
“Ślōnsko Rozprowka” i “Ślōnski Podcast” to sōm artikle a nagrania po ślōnsku, zrychtowane skuli ôdfryszniynio naszej godki. To je jedna z tajli rychtōnku do Nacyjowego Spisu Wszeôbecnego 2021. Wiyncyj detajli ô spisie znojdziecie na naszej zajcie spis2021.belekaj.eu a na zajcie slonzoki.pl, kaj robiymy społym ze 22 inkszymi ôrganizacyjami pod mianym Ślōnsko Sztama.
Mosz w zocy? Czekosz na nastympne tajle?
⭐ Szrajbnij kōmyntorz! ⭐
