Pod kōniec kwiytnia fest chcielimy kajś pojechać, dychnyć, zresztartować sie. Choby yno na pora godzin, nad jakeś jeziorko abo do zōmku. Zoboczyć cosik nowego, pocykać zdjyncia, kapka poszpacyrować. Tōż ôdewrzilimy karta i przejrzelimy jeszcze roz idyje ôd naszych kamratōw ze Facebooka na dniōwka kajś niydaleko Mōnachium. Po krôtkij godce postanowilimy kupić se Bayern Ticket (31€ za cołki dziyń rajzowanio cugami po Bajerach dlo dwōch ludkōw) i ciś do Ulm i Augsburga. Dzisioj krōtko ô tym piyrszym mieście. Pōdźcie!

Ulm polyguje miyndzy dwōma nimieckimi landami – Bajerami a Badyniōm-Wirtymbyrgiōm. Je hyrskie przede wszyjskim skirz nojsrogszej wiyży kościelnej na świecie i jako miyjsce urodzynio… Alberta Einsteina. Ale co nōm sie nojlepij uzdało we tej miyjscowości, je rybiorsko dziylnica Fischerviertel z tzw. Krziwōm Chałpōm i gryfno tajla miasta na delka Dunaju. Na co jeszcze sie we Ulm podziwać i jakie atrakcyje ôbrać?

Wrōbliki ze Ulm

Jak sie tamek szpacyruje po mieście, to idzie napotkać roztōmaite figurki wrōblikōw, kere robiōm we Ulm za symbol. Podle legyndy, bez czos stawianio we mieście katedry, baumajstry niy umieli spokopić jako wciś drzewiane kuloki do strzodka kościoła i na dobro technika wpadli bez cufal, dziepiyro jak pozoziyrali na ptoki, kere stawiały gynau swoje gniozda. Ulmiōn do szpasu mianuje sie beztōż “cilipami” (Spatzen).

Nojsrogszo wiyża kościelno na świecie

Miasto zwiydzo sie leko i przijymnie. Po wyleziyniu ze banhofu starczy ciś przed sie, aż sie ujrzi Ulmer Münster – miyjsko katedra we gotyckim sztilu ze nojsrogszōm, bo epnōm na 161,53 metra, wiyżōm kościelnōm na świecie. Idzie sie z nij podziwać na miasto, chocioż podle nos, to niy bydzie to jakiś wybitnie gryfny landszaft. Ale jakby co – 768 schodōw przed Wami. Jak świyci klara, to bezmaś widać Alpy.

Jak my tam byli, to przed stawiyniym trefilimy gynau na muzyczne szauszpile. Bez tyn czos, cołko grōmada słuchoczy (średnio wieku na ôko kole 80 lot) maszkeciła – no toć – nimieckie wuszty gynau ze food-trucka.

Fischerviertel

Piyknej rybiorskij dziylnicy Fischerviertel przolimy ôd poczōntku nojbardzij. Pōł-drzewiane chałpki we charakterystyczno prusko gitra ôddzielōne ôd sia gulikami ônaczōm szumno mini-wioska, po kerej ściałoby sie łazić godzinami. Tela yno, że… już po dwadziestu minutach ôkazuje sie, że przedreptalimy już cołko dziylnica.

Tyż tukej znojdziecie Schiefes Haus – Ekniynto Chałpa, kero robi terozki za hotel. Jak sie na niego wejrzi z boku, to zdo sie, że chałpa sie zaro ôbuli jak we katastroficznym filmie. Ale tyn naprzociw fizyce trzimie sie naprowda dobrze i grōmadzi wele siebie masy turystycznych skwoloczy.

Rathaus we Ulm

Bodej nojpiykniyjszy rathaus na jaki mielimy przileżytość pozaglōndać. Szumne ôbmojynia, gryfne ôbrozy i zygor astrōnomiczny, kery robi srogie wrażynie skłodajōm sie razym na stawiynie, na kere ajnfach chce sie zaglōndać. Zaro kole niego je plac, kery je takim miyjskim rynkiym. Na nim, we dziyń naszej rajzy, tradycyjnie ôbleczōne “chopy-mażoreci” pokazywali jako na roztōmaite sposoby idzie wywijać poranastokilowymi fanami. Reszpekt.

Nojbardzij znany ulmianin Bercik

Nojbardzij hyrskim ulmianinym je Albert Einstein. Niy wiymy jak Wy, ale my bez tyn nasz szpacyr uzdali se, że to je persōna tak “światowo”, że tak naprowda nikyj niy kminiymy kaj ôn sie narodził, ani bai ze jakigo landu bōł. Wiycie, kapka jak Papiyż abo prezydynt UEFA. Ale to ni ma tukej wożne… sznupcie za fontanōm ze Einsteinym! Na isto nojdziwniyjdzo, jako na razie widzielimy. We mieście idzie znojś tyż chałpa, w kerej tyn wybitny fizyk pomiyszkoł i ôd niego pōmnik.

Panorama miasta

Jak sie stanie po tej zajcie Dunaju, kaj je miyjscowość Neu-Ulm, tōż już na Bajerach, to idzie pozoziyrać na piykno panorama miasta. Choby na rynce widać nojzwiedowniyjsze sztele i idzie leko scharakteryzować Ulm – szumne miyjsce nad rzykōm, ze epnōm katedrōm we cyntrum i roztōmaitymi tworami baukōnsztowymi wele nij. Ôko zatrzimi sie przede wszyjskim na szklannej piramidzie, kero cołkiym do miasta niy pasuje. We strzodku je bibliotyka, postawili jōm we 2004 roku.

Schwörhaus – zaczōntek miyjskij kōnstytucyje

Jeszcze jednōm sztelōm w Ulm, na kero werci sie podziwać, je na zicher Schwörhaus – Chałpa Przisiyngi. We 1397 roku podpisali tukej Srogi List Przisiyngi (Grosser Schwörbrief), kery bōł piyrszōm kōnstytucyjōm miyjskōm na świecie. Ôd tamtego mōmyntu, rok w rok byrger tamek ta przisiynga ôdnowio i godo, co miyjski regiyrunek wyônaczył bez cały zeszły rok (zawdy we pyndziałek, to je Schwörmontag). Tyn dziyń je we Ulm ôficjalnym świyntym, ludzie majōm fraj ôd roboty, za to masa uciech i fajrowanio naôkoło.

Tschüss, Ulm!

Ulm to je miasteczko idyalne na jednodniowo wycieczka. Nōm, chocioż atrakcyji i zwiedownych szteli trefilimy tak fol, starczyło na miyjscu i pōł dnia. Jak pojedziecie, to kōniecznie wejrzijcie na pogoda – klara i niybieskie niybo to je mus przi szpacyrowaniu po tyj miyjscowości.

Zwiydzanie Ulm idzie skuplować ze rajzōm po Augsburgu – relacyjo ze tego drugigo miasta chned na blogu.